11) Hadis Dinleme İşini En Az Temyiz Yaşında
Yapmak:
Hadîs dinleme işi en az temyîz yaşında
olmalıdır. Temyiz’e ermeden yapılan dinleme sahih değildir. Gerçi Şamlılar 30,
Kûfeliler 20 ve Basralılar 10 yaşından önce hadîs dinletilmemeli, bu yaşa kadar
Kur’an vs. öğrenmeli demiş, bu yolda tatbîkatta bulunmuşlardır. Ancak Ashab’tan
birçoğu Hz. Peygamber (aleyhissalatu vesselam)’i küçükken gördükleri halde,
yaptıkları rivâyetler, başta Buhârî, bütün hadîs kitaplarında yer alır. Bu
durum, Selefin, temyiz yaşına giren çocukların semâını (hadis dinlemelerini)
sahîh addettiğini gösterir. Nitekim Resûlullah (aleyhissalatu vesselam)’ın
torunu Hz. Hasan (radıyallahu anh) Resûlullah’ın vefâtında sekiz yaşlarında idi.
Abdullah İbnu-z-Zübeyr, Nu’mân İbnu Beşîr, Ebu’t-Tufeyl el-Kınânî, Sâib İbnu
Yezîd, Mahmud İbnu’r-Rebî Resûlullah (aleyhissalatu vesselam)’ı büluğdan önce
görmelerine rağmen rivâyetleri muhaddislerce kabûl edilmiştir. Ahmed İbnu Hanbel,
işittiğini aklında tutma yaşı prensibini koyar. Buhârî ve Evzâî de hemen hemen
bu görüşü benimser. Nitekim Buhârî’de rivâyeti kaydedilen Mahmud İbnu’r-Rebi,
Resûlullah (aleyhissalatu vesselam)’ın vefâtında beş yaşında idi. Diğer taraftan
Abdullah İbnu’z-Zübeyr (radiyallahu anh)’in 3-4 yaşındaki müşâhadesi ile ilgili
rivâyet hüsn-i kabûl görmüştür.
Şu halde, semâ’ın başlangıcı için rakamla ifâde
edilecek kesin bir yaş haddi yoktur.[1]